„Życzliwość to język, który niesłyszący może usłyszeć, niewidzący zobaczyć” powiedział Mark Twain. Z tego wpisu dowiesz się czym jest życzliwość, jakie mamy z niej korzyści i jak ją ćwiczyć!
Wpis “Dlaczego warto być życzliwym?” możesz odsłuchać także w formie podcastu “Możesz Myśleć Inaczej“:
Czy wiesz, że co roku 21 listopada na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień pod nazwą „World Hello Day”? To nietypowe święto obchodzone jest od 1973 roku, kiedy to bracia McCormack zaprotestowali przeciwko konfliktowi zbrojnemu pomiędzy Egiptem a Izraelem. Ideą tego dnia jest wzajemna życzliwość i pokojowe rozwiązywanie konfliktów poprzez okazywanie przyjaznych emocji, np. poprzez uśmiech i pozdrowienia. Uczestników tego święta zachęca się, by pozdrowili przynajmniej dziesięć osób więcej niż zazwyczaj.
Życzliwość można ćwiczyć
Życzliwość to nie tylko wartość czy postawa, ale również umiejętność. A to oznacza, że można ją ćwiczyć i praktykować. Im częściej będziemy robić, tym z większą łatwością będzie nam ona przychodzić.
Dlaczego warto ćwiczyć życzliwość?
1. Życzliwość poprawia dobrostan i zwiększa poczucie szczęścia
Badania wyraźnie wskazują, że wyrażanie życzliwości, wdzięczności czy bycie miłym podnoszą poziom dobrostanu, zwłaszcza w przypadku tych osób, które nie są w zbyt dobrym nastroju. Niedawno podczas warsztatów z seniorami, które prowadziłam, poprosiłam ich, aby najpierw ocenili swój nastrój na skali od 0 do 10. Zero oznaczało najgorszy nastrój, w którym kiedykolwiek byli, a 10 – najlepszy nastrój, w którym kiedykolwiek byli. Następnie poprosiłam, by przypomnieli sobie, co dobrego w tym dniu się u nich wydarzyło. Były osoby, którym łatwo było przypomnieć sobie te rzeczy i były też takie, którym sprawiło to nieco więcej trudności. Jednak każdemu udało się przypomnieć jakąś miłą i dobrą rzecz. Na koniec poprosiłam ich by jeszcze raz ocenili swój nastrój. W przypadku niektórych osób ten poziom nastroju (na skali od 0 do 10) nie uległ znacznej zmianie. Jednak była całkiem spora grupa osób, która powiedziała, że czuje się dzięki temu ćwiczeniu znacznie lepiej! Warto też zauważyć że nikomu nastrój się nie obniżył ani nie pogorszył. To ćwiczenie, podobnie jak wiele innych badań, wskazuje, że bycie miłym i poczucie wdzięczności zwiększają nasz poziom dobrostanu, a tym samym poczucie szczęścia.
2. Życzliwość aktywuje ośrodki przyjemności w mózgu
Gdy robimy coś miłego dla drugiej osoby, ale też dla siebie czy dla świata, czujemy się lepiej. Aktywujemy w ten sposób ośrodki przyjemności w naszym mózgu. Zwiększa się poziom serotoniny, czyli neuroprzekaźnika, który jest odpowiedzialny za poczucie satysfakcji. Podobnie zresztą jak ćwiczenia fizyczne, życzliwość i bycie miłym uwalniają endorfiny, które wprawiają nas w poczucie zadowolenia i szczęścia.
3. Życzliwość zmniejsza objawy depresji i niepokoju
Myślę, że jest to bardzo ważna korzyść płynąca z życzliwości. Zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy dni są krótkie, szybciej robi się ciemno a temperatury są coraz niższe. Jest to też ważne z uwagi na sytuację epidemiczną oraz duży poziom niepokoju, który jest z nią związany.
Życzliwość pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Ludzie, którzy są mili wobec innych, ale też wobec siebie, czują się szczęśliwsi od tych, którzy takiej życzliwości nie okazują. Życzliwość zmniejsza też ryzyko depresji, ponieważ częściej świadomie skupiamy się na tych dobrych sytuacjach, które mają miejsce w naszym życiu i sami aktywnie je tworzymy. Ma to ogromne znaczenie! Życzliwe zachowania powodują zmiany w korze przedczołowej, która jest związana z przetwarzaniem pozytywnych emocji. Dzięki życzliwości ten obszar w naszym mózgu powiększa się. Podobnie jak mięśnie, kiedy wykonujemy odpowiednie ćwiczenia fizyczne.
4. Bycie życzliwym pomaga w radzeniu sobie ze stresem
Chyba nie ma człowieka, który w dzisiejszym świecie nie doświadcza stresu, czyli ogólnej reakcji na trudności, które nas spotykają. Robienie rzeczy, które wspierają życzliwe zachowania sprawia, że skupiamy się na byciu aktywnym i na przeciwdziałaniu tym trudnym sytuacjom. Dzięki temu, że skupimy się na przykład na drugiej osobie, nie dość, że podnosimy jej komfort, to też odpoczywamy troszeczkę od tego, co nas stresuje. W ten sposób możemy powrócić do równowagi emocjonalnej i w związku z tym skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami dnia codziennego.
5. Życzliwość łagodzi ból
Skupienie się na byciu dobrym, miłym dla innych, wysyłanie dobrych intencji i myśli w świat sprawia, że skupiamy się na czymś innym niż na objawach, które są w naszym ciele. Często tak jest, że gdy zaczniemy skanować intensywnie nasze ciało w poszukiwaniu bólu (sprawdzaniu czy coś nas boli, czy coś nas niepokoi) to okazać się może, że znajdziemy dużo takich miejsc, w których ten ból czy jakiś niepokój może się pojawić. Nadmierne skupianie się i ciągłe monitorowanie swojego stanu zdrowia, kiedy nie mamy nic innego do roboty (żadnych innych zajęć, pasji i zainteresowań) może prowadzić do tego, że ten ból będzie nieodłącznym składnikiem naszego życia. Natomiast gdy skupimy się intencjonalnie na czymś innym to może się okazać, że są to momenty kiedy tego bólu nie będziemy odczuwać i nie będziemy go szukać. Oczywiście to wszystko zależy – nie każdy rodzaj bólu da się odłożyć w czasie.
6. Życzliwość wzmacnia układ odpornościowy
Gdy myślimy o byciu dobrym dla innych, dla siebie i dla świata, to łagodzimy stan wzbudzenia fizjologicznego wywołanego na skutek stresu i różnych negatywnych informacji. Gdy jesteśmy życzliwi nasz organizm sam zaczyna się relaksować, nie musi walczyć, ani się bronić. Dajemy mu odpocząć, wzmacniamy go.
7. Życzliwość poprawia relacje z innymi
Jest to bardzo ważna korzyść płynąca z życzliwości. Bycie miłym sprawia, że inni ludzie częściej nawiązują z nami kontakt, tworzymy bliższe i głębsze relacje. Chcemy przebywać z ludźmi, którzy są mili i sympatyczni, a nie z tymi, którzy ciągle narzekają i opowiadają o swoich nieszczęściach i chorobach. Życzliwość sprzyja naszym relacjom.
8. Życzliwość zwiększa elastyczność poznawczą
Robienie dobrych rzeczy często jest okazją do zrobienia czegoś nowego. A to sprawia, że nie tylko pomagamy komuś, ale również sobie, ponieważ zwiększamy swoją odporność psychiczną na radzenie sobie z trudnymi wyzwaniami życia.
9. Życzliwość spowalnia procesy starzenia się
Badania wyraźnie pokazują, że te osoby, które mają w życiu cel, które angażują się w pomoc innym ludziom, mają coś na czym im zależy, zachowują aktywność poznawczą! A tym samym przedłużają swoje życie!
10. Życzliwość podnosi samoocenę
Dzięki życzliwości możemy podnosić swoją samoocenę i poczucie własnej wartości. Zaczynamy myśleć o sobie samym lepiej, bo widzimy, że to co robimy ma sens dla nas samych lub dla innych. Widzimy też korzyści, które z tego płyną.
Jak możemy okazywać życzliwość?
Życzliwość wobec innych
Często myślimy o życzliwości w stosunku do innych ludzi, czyli bycie dla kogoś miłym, uśmiechniętym, dobrym, pomocnym. Możemy powiedzieć komuś coś miłego – jest to życzliwość werbalna. Możemy też zrobić dla kogoś coś dobrego i miłego – to życzliwość behawioralna związana z naszym zachowaniem. Może też być życzliwość mentalna, kiedy pomyślimy o kimś dobrze. Zachęcam do częstych ćwiczeń różnych form życzliwości.
W ten sposób właśnie ćwiczysz życzliwość mentalną – wysyłanie dobrych myśli w świat. Zamiast zastanawiania się co słychać u tej osoby, czy zamartwiania się, czy sobie z czymś poradzi, można właśnie przekierować swoje myśli tak, aby życzyć tej osobie dobrych rzeczy.
Życzliwość wobec świata
Może być wyrażana poprzez ekologię, czyli dbanie o to by nasz świat był jak najdłużej zdrowy i bezpieczny. Przykładem tak rozumianej życzliwości wobec świata będzie segregacja śmieci, wyłączanie z prądu niepotrzebnych urządzeń, zakręcanie wody itd. Podobnych działań możemy znaleźć mnóstwo. Możemy też wysyłać dobre myśli dla innych ludzi – myśli o pokoju, zdrowiu dla całej ludzkiej populacji. W ten sposób też budujemy poczucie łączności z całym światem, a nie tylko z najbliższą grupą otoczenia. Możemy też zaangażować się bezpośrednio w jakieś działania na rzecz ochrony świata.
Życzliwość wobec samego siebie
Często myślimy o tym, że życzliwość jest nakierowana na drugiego człowieka. Natomiast bardzo ważna jest również życzliwość wobec samego siebie! Tu również wyróżnić można trzy aspekty życzliwości. Ważne jest mówienie do siebie i o sobie dobrze. Zwłaszcza, że często prowadzimy negatywny dialog wewnętrzny (np. “ty głupku”, “znowu ci nie wyszło”, itd.). Dialog wewnętrzny prowadzimy wszyscy. Zwróćmy uwagę na to w jaki sposób i co mówimy do siebie, bo może okazać się, że słuchamy…
Życzliwość wobec siebie to również dbanie o swoje potrzeby. Jest to dbanie o ciało, sen, aktywność fizyczną, pielęgnację, odpowiedni sposób odżywiania i nawodnienia, oddech. Są to wszystkie rzeczy, które są podstawą naszego funkcjonowania.
Życzliwość wobec siebie to również wysyłanie sobie samemu dobrych myśli i dobrych życzeń.
Więcej na temat tego, jak być życzliwym wobec siebie i jak być dobrym dla siebie mówiłam w 31 odcinku podcastu “Możesz Myśleć Inaczej” i w tym wpisie:
Popłakałem się. Nigdy nie czytałem niczego, co by mnie tak wruszyło. Ale naszła mnie taka myśl, czy można być życzliwym dla pustej paczki po papierosach? Często widzę je takie pogniecione i samotne… Może one też potrzebują “dobrych myśli”…