Z tego wpisu dowiesz się czym jest poczucie własnej wartości i jak je zbudować. Wyjaśnię Ci to wszystko na przykładzie metafory ogrodu, którą bardzo lubię.
Wpis “Jak zbudować poczucie własnej wartości?” możesz także wysłuchać w formie podcastu Możesz Myśleć Inaczej:
Poczucie własnej wartości jest jak pielęgnowanie ogrodu
Jeśli chcesz mieć piękny i zadbany ogród, to zwykle poświęcasz mu sporo uwagi, czasu i pracy. Nie czekasz, aż nasiona, które przywieje wiatr po prostu wyrosną na glebie, którą masz w ogrodzie. Wtedy szansa na zadbany ogród, który będzie cieszył twoje oczy, jest niewielka… Taki ogród byłby dziełem przypadku.
Jeśli chcesz mieć zadbany ogród, to najpierw przyglądasz się glebie, którą masz, odchwaszczasz ją – jeśli jest taka potrzeba, nawozisz ją. W zależności od właściwości gleby i jej nasłonecznienia oraz dostępu do wody, dobierasz rośliny, które będą mogły rosnąć w niej najlepiej. Gdy już je zasiejesz lub zasadzisz, to dbasz o nie, pielęgnujesz je, przycinasz, itd. Pamiętasz też o tym, że niektóre rośliny rosną szybciej, a niektóre wolniej. Zatem na niektóre rezultaty trzeba niekiedy czekać nawet kilka lat… W tym czasie nie odpuszczasz pielęgnacji ogrodu, tylko cały czas go doglądasz, dbasz o niego i cieszysz się tym, co już udało ci się uzyskać.
Od czego zależy poczucie własnej wartości?
Czynniki biologiczne, rodzinne, osobowościowe
Gleba w twoim ogrodzie poczucia własnej wartości symbolizuje twoje warunki biologiczne, temperamentalne, osobowościowe, rodzinne, czyli twoje podstawy, które zostały Ci dane. Z reguły nie mamy na nie wpływu, ale warto dobrze je poznać. Dzięki temu będziesz mógł do nich dopasować to, co chcesz osiągnąć i zwiększysz szanse, że uda Ci się to zrobić.
Na jakość gleby wpływają nie tylko czynniki genetyczne, rodzinne, ale także twoja historia, przekonania i myśli, które powstały w międzyczasie. Nie zawsze są one pomocne i przyjazne. Czasem trzeba odchwaścić glebę, czyli pozbyć się negatywnych myśli czy przekonań, przepracować niektóre traumy, straty, które mogą utrudniać czy wręcz uniemożliwiać osiągnięcie dobrych efektów. Do tej pracy warto poszukać pomocy specjalistów, dzięki którym szybciej i sprawniej osiągniesz swój cel.
Środowisko, kultura, społeczność
Położenie ogrodu, jego nasłonecznienie oraz dostęp do wody, symbolizują warunki, w których obecnie żyjesz, miejsce, w którym mieszkasz, kulturę, społeczność. Te czynniki także ma ogromne znaczenie.
Obecne zasoby i nawyki
Dostęp do wody, składników odżywczych, nawozów może symbolizować nawyki i zasoby, które posiadasz. Im więcej dobrych i zdrowych nawyków w twoim życiu, tym większe szanse, że twój ogród, czyli twoje poczucie własnej wartości rozkwitnie tak, jak tego oczekujesz. Pamiętaj, że ogromnie ważne są fundamenty, czyli aktywność fizyczna, odpowiednie odżywianie, zdrowy i regularny sen, pielęgnacja ciała oraz odpoczynek.
Wartości
Nasiona, które wybierasz, symbolizują wartości, które są dla ciebie ważne. Warto nauczyć się, jak kierować się w życiu własnymi wartościami. Pamiętaj, żeby wybierać te, które podobają się Tobie, bo budujesz własny ogród pewności siebie. Jeśli wybierzesz takie wartości, które są ważne dla innych lub po prostu dobrze wyglądają, to rzeczywiście twój ogród może pięknie wyglądać na zewnątrz, ale Tobie nie przyniesie oczekiwanej radości. Kieruj się swoimi wartościami. Szukaj ich, przyglądaj się im.
Akceptacja zmian i kryzysów
Gdy już zasiejesz nasiona własnych wartości, doglądaj je, dbaj o nie i sprawdzaj regularnie, czy nie zarastają chwastami. Niektóre rośliny trzeba przycinać, niektóre rosną szybko i szybko widać efekty zmian, których dokonujesz. Na inne trzeba poczekać, czasem kilka lat. Warto też pamiętać, że poczucie własnej wartości może się zmieniać na skutek bieżących wydarzeń i dokonywanych wyborów.
Metafora ogrodu przypomina również o tym, że czasem, mimo naszych ogromnych starań, natura ma swoje plany. Może zdarzyć się katastrofa pogodowa, nagłe deszcze, przymrozki, itd. Tak samo w Twoim życiu, mogą pojawić się nieprzewidziane okoliczności, kryzysy, straty, choroby, itd. Warto pamiętać, że takie wydarzenia też są częścią naszego życia… Trzeba nauczyć się je akceptować. Nie oznacza to, że mamy się im poddać. Chodzi o to, by nie zamartwiać się nimi nadmiernie, nauczyć się z nimi żyć, przepracować je, wyciągnąć wnioski i szukać rozwiązań. Można nauczyć się jak radzić sobie ze zmianami. Warto też pytać się siebie, co mogę teraz zrobić? Jak sprawić, żeby mój ogród pewności siebie mógł na nowo rozkwitnąć? Jaki najmniejszy krok mogę teraz wykonać?
Umiejętność odpuszczania
Przyroda pokazuje nam również, że potrzebne są okresy wegetacji, kiedy natura niemal zamiera. Takie okresy w naszym życiu też są potrzebne i są one częścią pewnego cyklu życia. Tak samo poczucie pewności siebie nie jest w rozkwicie przez cały czas. To normalne, że czasem doświadczamy pewnych okresów wahań, zastojów, spadków poczucia własnej wartości i pewności siebie. Jednak mimo to, nie zapominamy, że jesteśmy właścicielami pięknego ogrodu, który nas potrzebuje. Nie zapominamy, że po pewnym okresie wegetacji, który też jest potrzebny, ogród na nowo rozkwitnie. Chodzi o to, by zdjąć z siebie presję, którą na siebie nakładamy, że wszystko zawsze musi być idealne i w pełnym rozkwicie. Czasem trzeba odpocząć, nauczyć się odpuszczać, nabrać dystansu.
Poczucie własnej wartości nie jest dane raz na zawsze. Wymaga świadomej pracy, tak jak praca w ogrodzie.
Co pomaga zbudować poczucie własnej wartości?
Własne działania
Budowaniu poczucia własnej wartości zdecydowanie pomaga bycie aktywnym. Chodzi o podejmowanie działań, a nie tkwienie w miejscu czy przeszłości. Pomaga również świadomość własnych mocnych i słabych stron. Podejmowanie działań to także dbanie o sposób myślenia, przyglądanie się swoim myślom, zwrócenie uwagi na to, jak mówimy do siebie samych, czy potrafimy czerpać radość z sukcesów, być wdzięcznym za drobne radości, które nas spotykają. Umieć wyciągać wnioski z porażek, które przecież zdarzają się każdemu. Budowaniu poczucia własnej wartości pomaga świadome kierowanie się w życiu wartościami, danie sobie czasu, żeby w pędzie życia je sobie uświadomić. Pomagają zachowania asertywne, które uczą szacunku do siebie i innych ludzi. Pomaga także realizowanie swoich pasji i zainteresowań, dążenie do samorealizacji.
Relacje z innymi ludźmi
To ważne, by nauczyć się budować zdrowe i bezpieczne relacje z innymi ludźmi. Relacje oparte na miłości, przyjaźni, szacunku, wspólnocie zainteresowań, myślenia. Ważne, by nauczyć się stawiać adekwatne wymagania i oczekiwania w stosunku do siebie i innych, stawiać jasne granice. To, jak traktujesz innych, wpływa na ciebie, na twoją godność – wzmacnia ją lub narusza.
Relacje z otoczeniem
Budowanie własnej wartości to także relacje z otoczeniem, przyrodą, naturą, miastem, krajem, itd. Jesteś odpowiedzialny za siebie i za swoje otoczenie.
Jak wzmacniać poczucie własnej wartości na tym etapie?
Poznaj siebie
Zastanów się nad własną glebą, czyli wszystkim tym, co cię ukształtowało. Postaraj się jednak szukać rzeczy pozytywnych, dobrych, to one będą wzmacniać twoje poczucie własnej wartości. Nawet, jeśli doświadczyłeś w swoim życiu trudnych momentów, kryzysów, strat, przemocy, to z pewnością doświadczyłeś/-aś także wiele dobra, trzeba tylko je zauważyć. Poświęcić czas i uwagę, aby je sobie przypomnieć. Postaraj się wypisać wszystkie dobre rzeczy, twoje zasoby, sukcesy. Nawet, jeśli teraz trudno ci to zrobić, to daj sobie czas. Wracaj do tego pytania: jaka jest moja gleba, co jest w niej dobrego? Szukaj swoich mocnych stron!
Szukaj wsparcia i pomocy
Warto także przepracować ze specjalistą swoje myśli, przekonania, trudne emocje. Dzięki temu łatwiej będzie ci je zaakceptować. Możesz także wykonać testy osobowości, temperamentu, stylów radzenia sobie. Dzięki temu zyskasz więcej wglądu na swój temat.
Czytaj i baw się
Jeśli zastanawiasz się, jak wzmacniać poczucie własnej wartości u dziecka, aby dać mu „dobrą glebę”, to polecam ci dwie rewelacyjne pozycje:
Pozytywne Karty Paruparo
Są to karty, które uczą pozytywnego myślenia i zachęcają do rozmów z dzieckiem na ważne tematy, dotyczące między innymi emocji i wartości. Dzięki temu dzieci otwierają się na dostrzeganie dobrych cech w nich samych oraz otaczającym je świecie, a także uczą się wiary w swoje możliwości i umiejętności. Pozytywne Karty ParuParo mogą stanowić pomoc dla rodziców, ale także specjalistów pracujących z dziećmi przedszkolnymi i wczesnoszkolnymi ( 4 – 9 lat).
Każda karta zawiera jedną pozytywną myśl przewodnią, z którą utożsamia się bohater karty, np.: ” Potrafię czerpać radość z małych rzeczy”. Zawiera też przykładowe pytania pomagające pogłębić dany temat oraz rozpocząć rozmowę z dzieckiem, a także zadanie do samodzielnego wykonania przez dziecko i/lub z bliską mu osobą/ terapeutą / nauczycielem.
Karty są przepiękne graficznie i elegancko zapakowane w pudełko!
„Jesteś ważny, PINKU!”
Nawet jeśli nie masz dzieci, to i tak polecam ci zajrzeć do tej książki! Króciutkie historyjki z codziennego dnia głównego bohatera wskazują na istotne elementy budowania poczucia własnej wartości. Pokazują też, że możemy je budować każdego dnia, wykonując naprawdę małe kroczki! Wystarczy zmienić sposób myślenia, docenić siebie i swoje otoczenie, zrobić coś dobrego, itd. Przesyłam podsumowanie, które znajduje się na końcu tej książki:
