Czy wiesz jaką formę pomocy psychologicznej wybrać dla siebie? Czy wiesz czym różnią się konsultacja, coaching, psychoterapia, interwencja kryzysowa i szkolenie? W tym wpisie pomogę Ci odpowiedzieć na te pytania!
Spróbuj wyobrazić sobie, że wymienione wyżej formy pomocy psychologicznej są umieszczone na linii ciągłej poziomej. Przed linią stoją osoby, które doświadczają różnych trudności.
Po lewej stronie linii są osoby w najtrudniejszej sytuacji, gdyż być może są w kryzysie. Te osoby nie mają sił, ani zasobów, aby poradzić sobie ze swoim życiem. Są na skraju załamania.
Z kolei po prawej stronie linii są osoby świetnie radzące sobie w życiu. Takie, które mają cele i marzenia. Jednak potrzebują niewielkiej pomocy przy realizacji swoich celów.
Ta linia to pewnego rodzaju kontinuum. Pozwala ono zrozumieć, że na każdym etapie naszego życia możemy korzystać z różnych form pomocy psychologicznej. Wybór formy będzie zależeć od tego, czego oczekujemy i w którym momencie życia jesteśmy.
Psychoterapia
Psychoterapia jest formą pomocy psychologicznej skierowanej do osób znajdujących się po lewej stronie naszej wyobrażonej linii. Są to osoby, które mają silny deficyt zasobów (albo są przekonane o braku zasobów). Doświadczają poważnych trudności w życiu codziennym. Mogą mieć problemy z depresją, zaburzeniami odżywiania, fobiami, napadami lęku, obsesyjnymi myślami, powtarzającymi się czynnościami. Mogą mieć trudności w budowaniu satysfakcjonujących związków. Problemy te najczęściej nie wynikają z jednorazowej sytuacji. Najczęściej wynikają z całej historii życia, trudnych doświadczeń. Czasem nie da się jednoznacznie określić przyczyny ani początku pojawiających się trudności.
Psychoterapia jest formą pomocy psychologicznej mającą na celu leczenie oraz wspomaganie rozwoju osoby poprzez rozmowę i stosowanie metod i narzędzi psychologicznych. Regularne spotkania z psychoterapeutą służą poszerzaniu samoświadomości oraz lepszemu zrozumieniu siebie, swoich emocji i swojego sposobu myślenia. Metafora, która ładnie opisuje proces psychoterapii, mówi o tym, że psychoterapeuta powinien być lustrem, które pokaże klientowi to, czego sam nie widzi.
Warto pamiętać, że psychoterapia to nie doradztwo. Terapeuta nie będzie mówić, co klient ma robić, ponieważ to klient ma wziąć odpowiedzialność za dokonywanie zmian w swoim życiu. Psychoterapia nie jest też tylko rozmową, którą można odbyć z przyjacielem. Psychoterapeuta ma doświadczenie w pracy z klientem, sam przeszedł własną terapię i regularnie spotyka się z superwizorem. Ma dokładnie określony zestaw metod i narzędzi psychologicznych, którymi się posługuje.
Warto też zastanowić się, jeszcze przed wyborem psychoterapii, jaki jej rodzaj będzie najlepszy, aby rozwiązać dany problem. W dużym uproszczeniu wyróżnić można następujące kierunki psychoterapii: poznawczo-behawioralna, psychodynamiczna, Gestalt, systemowa, analiza transakcyjna.
Odrębnym rodzajem psychoterapii jest terapia uzależnień. W odrębnym wpisie wyjaśnię czym różnią się opisane tu rodzaje psychoterapii. A w tym artykule możesz przeczytać co to są zaburzenia odżywiania i jak je leczyć.
Interwencja kryzysowa
Na interwencję kryzysową powinny zgłosić się osoby, które doświadczyły najczęściej jednorazowej trudnej sytuacji w swoim życiu i nie były sobie w stanie z nią poradzić. W momencie kryzysu nie dysponowały zasobami, które mogłyby pomóc im rozwiązać daną sytuację. Interwencja jest działaniem doraźnym, krótkoterminowym, zmierzającym do udzielenia natychmiastowej pomocy osobom znajdującym się w sytuacji kryzysowej. Polega na zapewnieniu wsparcia emocjonalnego, poczucia bezpieczeństwa i zredukowaniu lęku. Interwentem kryzysowym są osoby przeszkolone i mające doświadczenie w pracy z osobami w kryzysie.
Porada, konsultacja psychologiczna
Osoby doświadczające trudności, które nie są tak dramatyczne, ani nagłe, mogą zgłosić się na konsultację psychologiczną. Porada psychologiczna w formie konsultacji, pomoże znaleźć gotowe rozwiązania, które będzie można od razu wcielić w życie. Można wówczas zapytać o konkretne sposoby radzenia sobie z danym problemem, poprosić o diagnozę problemu, opracować strategie i plan działania. Podczas konsultacji psycholog może pokierować do innego specjalisty zajmującego się danym problemem.
Szkolenie, trening
Szkolenie przyda się osobom, które doświadczają braku kompetencji, wiedzy, kwalifikacji w jakiejś dziedzinie życia. Uczestnik szkolenia nabywa wiedzę i/lub doświadczenie, których nie posiada lub chce je rozwinąć. Dzięki temu chce realizować swoje określone cele i potrzeby. Osoba szkoląca dostarcza klientowi narzędzi, przekazuje konkretną wiedzę.
Coaching
Coaching jest partnerską relacją z klientem opartą na prowokującym do myślenia i kreatywnym procesie. Proces ten inspiruje do osiągania i wykorzystania najwyższego osobistego i zawodowego potencjału. Z coachingu najbardziej skorzystają osoby, które dobrze radzą sobie w życiu. Osoby, które dysponują określonymi zasobami, umiejętnościami. Zadaniem coacha jest uruchomienie tych zasobów, spojrzenie na nie z innej perspektywy. Głównym narzędziem coacha jest zadawanie pytań.
Mam nadzieję, że dzięki temu wpisowi już wiesz, jaka forma pomocy psychologicznej będzie najlepsza dla ciebie, albo kogoś bliskiego. Zależeć będzie ona od długości trwania danego problemu, jego głębokości, skali i rezultatów, jakie chcesz uzyskać.
Zachęcam cię też, aby dowiedzieć się, jakimi kompetencjami różnią się psychiatra, psycholog, psychoterapeuta czy coach. Dzięki temu lepiej poznasz sposoby ich pracy. Dowiesz się więcej w TYM wpisie.
